Mắm tôm – Thứ sền sệt nâu tím cùng với mùi hương nồng đượm – mang một mối quan hệ phức tạp với hàng trăm triệu khẩu vị người Việt lẫn người Tây.
Mắm Tôm Món Ăn Đặc Biệt Của Người Việt
Mắm tôm đóng góp một vị trí vững chắc ững và to lớn trong nền ẩm thực Bắc Việt, đặc biệt là ở Hà Nội. Thậm chí, nó đã trở thành thứ then chốt, hương vị không thể thiếu khi nhắc đến một vài món ăn. Và khi chỉ cần bạn tưởng tượng ra cảnh sẽ không có mắm tôm để ăn cùng những món đó, trái tim bạn sẽ tan nát và tất cả những thứ bù đắp bằng một bát nước chấm hay gia vị chanh ớt, cũng chỉ là một màn lấp chỗ trống vụng về, hà tiện.
Không hề có gì nghe êm tai và hài hoà hơn bún đậu mắm tôm, bạn thử thay mắm tôm bằng một vài từ khác xem. Bún đậu nước mắm, bún đậu gia vị, bún đậu… magi? Nghe có vô duyên và khó chịu không cơ chứ? Thế mới nói, bún đậu mắm tôm là cặp đôi khăng khít với nhau, là bằng trắc, vần điệu từ cái tên cho đến hương vị khi đưa vào miệng.
Bún đậu mắm tôm là món ăn đơn giản, thế nào cũng được. Chỉ cần dăm lá bún trắng, đậu rán già hay non tuỳ khẩu vị kèm một bát mắm tôm, dăm lát ớt và một miếng quất, kèm theo đó là nhúm rau tía tô, kinh giới… thế là đủ một bữa no mà thoả cái mồm luôn. Sau này người ta có thêm thịt chân giò luộc, từng lát thịt màu sậm ăn dai mềm, sần sật cái bì. Hoặc chỗ nào “xôi thịt” hơn thì có cả lưỡi luộc, rồi chả cốm rán dai dai giòn giòn.
Linh Hồn Của Món Bún Đậu Là ?
Rất đơn giản thế thôi, nhưng linh hồn của món bún đậu chính là mắm tôm. Nhiều bạn bè ở xa, mỗi lần nhắc đến Hà Nội vẫn hay ngẩn ngơ nhớ món bún đậu mắm tôm nức tiếng. Một món ăn có thứ nước chấm tưởng như rất nặng mùi, ấy thế mà lại hợp đến kỳ cục. Nhỡ may mà thấy nồng quá, ta lại nhón tay, bứt một lá kinh giới nhâm nhi cho cái vị the the ấy át bớt đi mùi tanh của mắm. Miếng đậu rán giòn giòn béo ngậy, lá bún dẻo thơm thơm mùi gạo mới, những cái giản dị ấy chấm vào mắm bỗng dưng trở thành một tổng hợp hương vị phức tạp và nồng đượm, chỉ nhắc đến thôi cũng đủ tự khiến vị giác ứa ứa nước bọt ra rồi.
Với ai yêu Hà Nội, rõ là phải yêu món bún ốc. Chẳng có món bún nào mà dân dã, thanh cao mà lại duyên dáng như món bún ốc. Mà bún ốc đúng chuẩn gây thương nhớ khi đi xa, là phải thứ bún ốc nước trong veo với thơm mùi dấm bỗng và cà chua bổ cau, rồi nước chua chua dìu dịu, lẩn quẩn trong đó là mùi thơm nồng, cái mặn mà ấm áp, đan xen bổ trợ cho nhau một cách vừa vặn. Mà cái gắt của nước mắm lại chẳng làm bún ốc bị “lệch tông” đi một chút nào.
